Shettale Anudan: महाराष्ट्र शासनाने डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर कृषि स्वावलंबन योजनेअंतर्गत अनुसूचित जाती (SC) आणि नवबौद्ध प्रवर्गातील शेतकऱ्यांसाठी एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. या निर्णयानुसार, शेततळ्याच्या प्लॅस्टिक अस्तरीकरणासाठी आता 2 लाख रुपयांपर्यंतचे अनुदान जाहीर करण्यात आले आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल शेतकऱ्यांना सिंचनासाठी आधुनिक सुविधा उपलब्ध करून देणे आणि त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारण्यास मदत करणे हा आहे.
या अनुदानाचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी महाडीबीटी (Mahadbt) पोर्टलवर ऑनलाईन अर्ज करणे आवश्यक आहे. राज्य सरकारने ‘प्रथम येणाऱ्यास प्रथम प्राधान्य’ या तत्त्वावर ही योजना लागू केल्यामुळे, इच्छुकांनी लवकरात लवकर अर्ज करणे महत्त्वाचे आहे.Shettale Anudan
योजनेचे प्रमुख फायदे आणि पात्रता
या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना अनेक महत्त्वपूर्ण फायदे मिळणार आहेत. सर्वात मोठा फायदा म्हणजे शेततळ्याच्या आकारावर किंवा प्रत्यक्ष खर्चाच्या 90% पर्यंत, जास्तीत जास्त 2 लाख रुपयांपर्यंतची आर्थिक मदत थेट शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा होणार आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना स्वतःच्या खर्चातून शेततळे तयार करणे आणि त्याचे प्लॅस्टिक अस्तरीकरण करणे सोपे होणार आहे.
हे अनुदान केवळ नवीन शेततळ्यांसाठीच नव्हे, तर ‘मागेल त्याला शेततळे’ किंवा इतर कोणत्याही योजनेअंतर्गत तयार केलेल्या शेततळ्यांसाठीही उपलब्ध आहे. त्यामुळे, ज्या शेतकऱ्यांनी आधीच शेततळे तयार केले आहे, त्यांनाही या योजनेचा लाभ घेऊन त्याचे अस्तरीकरण करता येईल. प्लॅस्टिक अस्तरीकरणामुळे पाण्याची गळती थांबते आणि शेततळ्यात साठवलेले पाणी अधिक काळ टिकून राहते, ज्यामुळे पाण्याची बचत होते.
या योजनेसाठी काही महत्त्वाच्या अटी व पात्रता निकष निश्चित करण्यात आले आहेत. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, अर्ज करणारा शेतकरी अनुसूचित जाती किंवा नवबौद्ध प्रवर्गातील असावा. तसेच, त्याच्याकडे 0.40 ते 6 हेक्टर (1 एकर ते 15 एकर) दरम्यान शेतजमीन असणे आवश्यक आहे. शासनाने या योजनेत दारिद्र्यरेषेखालील (BPL) शेतकऱ्यांना प्राधान्य देण्याचा निर्णय घेतला आहे, ज्यामुळे खऱ्या गरजूंपर्यंत मदत पोहोचेल.
यापूर्वी जर एखाद्या शेतकऱ्याने अशाच प्रकारच्या योजनेचा लाभ घेतला असेल, तर त्याला पुन्हा या योजनेचा लाभ घेता येणार नाही. यामुळे अधिकाधिक शेतकऱ्यांना या योजनेचा फायदा मिळेल.Shettale Anudan
अर्ज प्रक्रिया आणि आवश्यक कागदपत्रे
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी महाडीबीटी पोर्टलवर ऑनलाईन अर्ज करणे आवश्यक आहे. ही संपूर्ण प्रक्रिया डिजिटल असल्यामुळे शेतकऱ्यांचा वेळ वाचेल आणि कामात सुलभता येईल. अर्ज करताना शेतकऱ्याला काही महत्त्वाची कागदपत्रे अपलोड करावी लागणार आहेत.Shettale Anudan
आवश्यक कागदपत्रे:
- जात प्रमाणपत्र: अर्जदार अनुसूचित जाती किंवा नवबौद्ध प्रवर्गातील असल्याचे सिद्ध करणारे प्रमाणपत्र.
- बँक पासबुक: अनुदानाची रक्कम थेट बँक खात्यात जमा केली जाणार असल्याने बँक पासबुकची प्रत आवश्यक आहे.
- शेतजमिनीचा नकाशा आणि 7/12 उतारा: शेतकऱ्याच्या नावावर असलेली शेतजमीन दर्शवणारा अधिकृत नकाशा आणि 7/12 उतारा.
- महाडीबीटीसाठी आवश्यक ओळखपत्र: अर्जदाराचे ओळखपत्र, जसे की आधार कार्ड.
- स्वयंघोषणा पत्र: शेतकऱ्याने स्वतः भरलेले एक घोषणापत्र, ज्यात त्याने योजनेच्या सर्व अटी व शर्ती मान्य केल्याचे नमूद केलेले असते.
निवड प्रक्रिया आणि अंतिम टप्पा
अर्ज दाखल केल्यानंतर शासनामार्फत एक पारदर्शक निवड प्रक्रिया राबवली जाईल. या प्रक्रियेत सोडतीद्वारे (लॉटरी) पात्र लाभार्थ्यांची निवड केली जाईल. निवड झालेल्या लाभार्थ्यांची यादी महाडीबीटी पोर्टलवर प्रसिद्ध केली जाईल. यामुळे प्रत्येक शेतकऱ्याला त्याची निवड झाली आहे की नाही, हे पाहता येईल.
एकदा निवड झाल्यानंतर, लाभार्थ्यांना आपली सर्व कागदपत्रे पोर्टलवर अपलोड करण्यासाठी 30 दिवसांचा कालावधी दिला जाईल. या मुदतीत कागदपत्रे अपलोड न केल्यास, त्यांची निवड रद्द मानली जाईल. त्यामुळे, शेतकऱ्यांनी निवडीनंतर त्वरित कार्यवाही करणे आवश्यक आहे.Shettale Anudan
सिंचन सुविधा आणि उत्पन्न वाढीसाठी एक मोठी संधी
या योजनेमुळे कोरडवाहू शेतीत एक क्रांती घडू शकते. शेततळ्यांमुळे पावसाळ्यातील पाणी साठवून ठेवता येते आणि त्याचा उपयोग रब्बी हंगामात किंवा पाण्याची गरज असलेल्या वेळी करता येतो. यामुळे पिकांना नियमित पाणी मिळाल्यामुळे उत्पादन वाढते आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्नही वाढते. विशेषतः महाराष्ट्रासारख्या राज्यासाठी, जिथे अनेकदा कमी पावसामुळे शेतीचे नुकसान होते, अशा योजना शेतकऱ्यांसाठी वरदान ठरतात.
या योजनेबद्दल अधिक माहिती मिळवण्यासाठी किंवा अर्ज प्रक्रियेत काही अडचण आल्यास, शेतकरी आपल्या गावातील कृषी सहायक किंवा तालुका कृषी विभागाशी संपर्क साधू शकतात. सरकारने शेतकऱ्यांच्या हितासाठी घेतलेल्या या महत्त्वपूर्ण निर्णयामुळे ग्रामीण महाराष्ट्राच्या अर्थव्यवस्थेला एक नवीन दिशा मिळेल अशी आशा आहे.Shettale Anudan
