E Shram Card Yojana Apply केंद्र सरकारने असंघटित क्षेत्रात काम करणाऱ्या कामगारांसाठी एक महत्त्वपूर्ण योजना सुरू केली आहे, ज्या अंतर्गत पात्र लाभार्थ्यांना वयाच्या 60 वर्षानंतर दरमहा 3,000 रुपये पेन्शन दिली जाईल. ही रक्कम थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा होणार आहे. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी ई-श्रम कार्ड असणे अनिवार्य आहे. ई-श्रम कार्ड मिळवण्यासाठी ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही पद्धतीने अर्ज करण्याची प्रक्रिया सध्या सुरू आहे. या योजनेमुळे देशातील कोट्यवधी असंघटित कामगारांना मोठा आर्थिक आणि सामाजिक आधार मिळत आहे.E Shram Card Yojana Apply
ई-श्रम कार्ड योजना 2024 काय आहे?
ई-श्रम कार्ड पेन्शन योजना 2024 ही केंद्र सरकारची एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे, जी 15 ऑगस्ट 2023 रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी जाहीर केली होती. या योजनेचा मुख्य उद्देश देशातील असंघटित कामगारांना एकत्र आणून त्यांना आर्थिक आणि सामाजिक सुरक्षा प्रदान करणे आहे. या योजनेच्या माध्यमातून बांधकाम कामगार, शेतमजूर, स्थलांतरित मजूर, फेरीवाले, घरकाम करणारे, सफाई कामगार आणि इतर रोजंदारीवर काम करणाऱ्या लाखो लोकांना पेन्शनचा लाभ मिळणार आहे.
या योजनेअंतर्गत, ई-श्रम कार्ड धारकांना वयाच्या 60 वर्षानंतर दरवर्षी 36,000 रुपयांची पेन्शन मिळेल. ही वार्षिक रक्कम दरमहा 3,000 रुपयांच्या स्वरूपात थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा केली जाईल. या पेन्शनमुळे कामगारांना वृद्धापकाळात आर्थिक आत्मनिर्भरता मिळेल आणि त्यांचे जीवनमान सुधारेल.
योजनेचे फायदे E Shram Card Yojana Apply
ई-श्रम कार्ड योजना केवळ पेन्शनपुरती मर्यादित नाही, तर या कार्डधारकांना अनेक इतर लाभही मिळतात.
- अपघाती विमा: ई-श्रम कार्डधारकाचा अपघाती मृत्यू झाल्यास, त्यांच्या कुटुंबाला 2 लाख रुपयांपर्यंतची आर्थिक मदत मिळते.
- अपंगत्व मदत: अपघातामुळे कायमस्वरूपी अपंगत्व आल्यास, कार्डधारकाला 2 लाख रुपयांपर्यंतची मदत दिली जाते, तर अंशतः जखमी झाल्यास 1 लाख रुपयांपर्यंतची मदत मिळते.
- पेन्शन: वयाच्या 60 वर्षानंतर दरमहा 3,000 रुपये पेन्शन मिळते. विशेष म्हणजे, पती-पत्नी दोघांनाही या योजनेचा लाभ मिळू शकतो.
- इतर सरकारी योजना: ई-श्रम कार्ड संपूर्ण भारतात वैध आहे आणि कार्डधारकांना इतर सरकारी योजनांची माहिती वेळेवर मिळते, ज्यामुळे त्यांना इतर लाभांपासून वंचित राहावे लागत नाही.
कोण अर्ज करू शकतात?
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्जदार असंघटित क्षेत्रातील कामगार असणे आवश्यक आहे. यामध्ये खालील कामगारांचा समावेश होतो:
- बांधकाम कामगार, शेतमजूर, स्थलांतरित मजूर
- फेरीवाले, घरकाम करणारे, सफाई कामगार आणि रोजंदारीवर काम करणारे मजूर
- छोट्या टपरीचे व्यवसाय करणारे, दूधवाले, किंवा लहान कंपन्यांमध्ये काम करणारे मजूर
- मेंढपाळ आणि भाजीपाला विक्रेते
टीप: जे लोक मोठे व्यवसाय करतात, जास्त पगारदार आहेत किंवा इन्कम टॅक्स भरतात, त्यांना या योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
ई-श्रम कार्डसाठी पात्रता आणि कागदपत्रे
या योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी काही ठराविक पात्रता निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
पात्रता:
- अर्जदाराचे वय 16 ते 49 वर्षांच्या दरम्यान असावे.
- तो असंघटित क्षेत्रात काम करणारा कामगार असावा.
- मासिक उत्पन्न 15,000 रुपयांपेक्षा कमी असणे आवश्यक आहे.
- अर्जदार इन्कम टॅक्स भरणारा नसावा.
आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड नंबर
- आधार कार्डशी जोडलेला मोबाईल नंबर
- बँक खात्याचे तपशील
अर्ज प्रक्रिया
ई-श्रम कार्डसाठी अर्ज करणे खूप सोपे आहे. तुम्ही तुमच्या सोयीनुसार ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन पद्धतीने अर्ज करू शकता.
1. ऑनलाइन अर्ज करण्याची प्रक्रिया:
- सर्वात आधी अधिकृत वेबसाइट https://eshram.gov.in/ ला भेट द्या.
- वेबसाइटच्या उजव्या बाजूला, ‘Register on eSHRAM’ या पर्यायावर क्लिक करा.
- तुमचा आधार लिंक असलेला मोबाईल नंबर टाका. त्यानंतर, दोन्ही पर्यायांवर ‘No’ निवडून ‘Send OTP’ वर क्लिक करा.
- मोबाईलवर आलेला OTP टाकून सबमिट करा.
- आता, नवीन पेजवर तुमचा आधार नंबर, OTP आणि कॅप्चा टाकून ‘I agree’ वर क्लिक करा आणि सबमिट करा.
- पुन्हा OTP टाकून व्हॅलिडेशन करा.
- त्यानंतर, तुमची वैयक्तिक माहिती जसे की नाव, पत्ता आणि संपर्क क्रमांक भरा.
- सर्व माहिती भरल्यावर ‘Save and Continue’ वर क्लिक करून अर्ज सबमिट करा.
- शेवटी, तुमचे ई-श्रम कार्ड डाउनलोड करून त्याची प्रिंट काढून घ्या.
2. ऑफलाइन अर्ज करण्याची प्रक्रिया:
जर तुम्हाला ऑनलाइन अर्ज करायचा नसल्यास, तुम्ही तुमच्या जवळच्या CSC (कॉमन सर्व्हिस सेंटर) केंद्रात जाऊन अर्ज करू शकता. तिथे आवश्यक कागदपत्रे आणि शुल्क जमा करून तुम्ही अर्ज भरू शकता. अर्ज भरल्यावर तुम्हाला एक पावती दिली जाईल, जी भविष्यातील संदर्भासाठी उपयोगी पडेल.