Home Loan : गृहकर्ज किंवा इतर कर्ज घेतलेल्या व्यक्तीच्या मृत्यूनंतर त्या कर्जाची परतफेड कशी केली जाते आणि रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाचे (RBI) याबाबत नियम काय आहेत, हे जाणून घेणे खूप महत्त्वाचे आहे आज आपण या लेखामध्ये जाणून घेणार आहोत .
कर्ज परतफेडीच्या या प्रक्रियेत सह-कर्जदार, जामीनदार, कायदेशीर वारस, तसेच कर्ज विम्याची भूमिका खूप महत्त्वाची ठरते.
Home Loan कर्जदाराच्या मृत्यूनंतर कर्जाची परतफेड कोणाकडून होते?
कर्जदाराच्या मृत्यूनंतर बँक पुढील व्यक्तींशी संपर्क साधून कर्जाची परतफेड सुनिश्चित करण्याचा प्रयत्न करते
1. सह-कर्जदार (Co-borrower)
जर कर्ज घेताना सह-कर्जदार असेल, तर कर्जाची परतफेड करण्याची जबाबदारी त्याच्यावर येते. सह-कर्जदार हा कर्ज परतफेडीसाठी प्राथमिक जबाबदार मानला जातो.
2. जामीनदार (Guarantor)
जर सह-कर्जदार उपलब्ध नसेल किंवा तो अपात्र ठरला, तर बँक कर्जासाठी जामीनदाराशी संपर्क साधते. जामीनदाराला कर्जाच्या परतफेडीची जबाबदारी पार पाडावी लागते.
3. कायदेशीर वारस (Legal Heirs)
सह-कर्जदार किंवा जामीनदार नसल्यास, बँक कर्जदाराच्या कायदेशीर वारसांकडे वळते. वारसांना कर्जदाराची मालमत्ता आणि जबाबदाऱ्या वारशाने मिळाल्या असल्यामुळे, त्यांच्यावरही कर्ज परतफेडीची जबाबदारी येते.
हे वाचा : पंतप्रधान पिक विमा योजनेतील 40,000 हेक्टरवर बोगस विमा घोटाळा
कर्ज विमा (Loan Insurance) महत्त्वाचा का?
जर कर्जदारा व्यक्तीने कर्ज रकमेवर विमा उतरवलेला असेल, तर कर्जदाराच्या मृत्यूनंतर विमा कंपनीकडून कर्जाची शिल्लक रक्कम भरली जाते.
- फायदा: कुटुंबीयांवर कोणतीही आर्थिक जबाबदारी येत नाही.
- कर्ज घेताना कर्ज विमा घेणे हा एक सुरक्षित पर्याय ठरतो.
Home Loan बँकेची पुढील कारवाई
जर वरील सर्व पर्याय निष्फळ ठरले, तर बँक कर्जदाराने गहाण ठेवलेल्या मालमत्तेचा लिलाव करून कर्ज वसूल करते. मालमत्तेची विक्री करून मिळालेली रक्कम थकीत कर्ज आणि व्याज फेडण्यासाठी वापरली जाते.
RBI चे नियम काय सांगतात?
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने कर्जदाराच्या मृत्यूनंतर कर्ज वसुलीबाबत कोणतेही विशिष्ट नियम जारी केलेले नाहीत. मात्र, बँका त्यांच्या अंतर्गत धोरणांनुसार आणि कर्ज करारातील अटींप्रमाणे वसुलीची प्रक्रिया राबवतात.
Home Loan कर्जदार आणि कुटुंबीयांसाठी सूचना
- कर्ज विमा घेणे: कर्ज घेताना कर्ज विमा उतरवणे कुटुंबीयांसाठी मोठा दिलासा ठरतो.
- परतफेडीचे नियोजन: कर्ज घेताना परतफेडीची स्पष्ट योजना तयार करणे आणि कुटुंबीयांना त्याची माहिती देणे आवश्यक आहे.
- कायदेशीर सल्ला घेणे: कर्जाच्या अटी आणि शर्ती समजून घेण्यासाठी कायदेशीर तज्ञांचा सल्ला घ्यावा.
निष्कर्ष
कर्जदाराच्या मृत्यूनंतर सह-कर्जदार, जामीनदार किंवा कायदेशीर वारस यांच्यावर कर्जाची परतफेड करण्याची जबाबदारी येते. कर्ज विमा असल्यास, कर्जाची शिल्लक रक्कम विमा कंपनीकडून फेडली जाते. बँका कर्ज वसुलीबाबत अंतर्गत नियमांनुसार कारवाई करतात. म्हणूनच, कर्ज घेताना योग्य नियोजन, कर्ज विमा, आणि कुटुंबीयांना पूर्ण माहिती देणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.Home Loan
