Nafed Kanda Kharedi : गेल्या काही महिन्यांपासून सातत्याने घसरत असलेल्या कांद्याच्या बाजारभावामुळे आर्थिक संकटात सापडलेल्या शेतकऱ्यांसाठी एक दिलासा देणारी बातमी आहे. नाफेड (NAFED) द्वारे कांदा खरेदीला अखेर याच आठवड्यात सुरुवात होण्याची शक्यता आहे, अशी महत्त्वाची माहिती नाशिक विभाग व्यवस्थापक आर. एम. पटनाईक यांनी दिली आहे. नाफेड आणि एनसीसीएफ (NCCF) यांच्यातील कांदा खरेदीसंबंधीची सर्व प्रक्रिया जवळजवळ पूर्ण झाली असून, केवळ तारीख जाहीर करायची बाकी आहे. ही तारीख लवकरच, म्हणजेच येत्या 3-4 दिवसांत जाहीर होण्याची शक्यता पटनाईक यांनी व्यक्त केली आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांना आता आणखी काही दिवस धीर धरावा लागणार आहे. Nafed Kanda Kharedi
शेतकऱ्यांच्या वाढत्या चिंता आणि बाजारपेठेतील आव्हाने
गेल्या काही महिन्यांपासून कांद्याच्या बाजारभावात मोठी घसरण झाल्याने शेतकरी चिंतेत आहेत. अनेकदा त्यांना उत्पादन खर्चापेक्षाही कमी दराने कांदा विकावा लागत आहे. त्यातच, अवकाळी पावसामुळे कांद्याच्या पिकाला होणारे नुकसान शेतकऱ्यांच्या अडचणींमध्ये भर घालत आहे. या पार्श्वभूमीवर, नाफेड आणि एनसीसीएफने कांदा खरेदीसाठी निविदा प्रक्रिया एप्रिल महिन्यात काढली होती. परंतु, दोन महिने उलटूनही खरेदीची सुरुवात न झाल्यामुळे शेतकरी सतत “आज सुरू होईल, उद्या सुरू होईल” अशा आशेवर होते. या विलंबामुळे शेतकऱ्यांमध्ये नाराजी आणि अनिश्चितता वाढली होती.
अधिकाऱ्यांनी दिली महत्त्वाची माहिती आणि विलंब मागची कारणे
नाशिक विभाग व्यवस्थापक आर. एम. पटनाईक यांनी या विलंब मागची कारणे स्पष्ट केली. ते म्हणाले की, निविदा प्रक्रिया पार पडली असून योग्य कार्यकारी सोसायट्या निवडण्याचा निर्णय झाला आहे. आता केवळ केंद्र सरकारच्या मार्गदर्शक सूचनांची (गाईडलाईनची) प्रतीक्षा आहे. त्या मिळाल्यानंतर लगेच खरेदी सुरू होईल. शेतकऱ्यांना अधिक सोयीस्कर सेवा देण्यासाठी आणि खरेदी प्रक्रियेत सुधारणा करण्यासाठी काही बदल करण्याची आवश्यकता होती, ज्यामुळे थोडा विलंब झाल्याचे त्यांनी नमूद केले.Nafed Kanda Kharedi
केंद्र सरकारचे कांद्याविषयीचे धोरण आणि शेतकऱ्यांच्या अपेक्षा
केंद्र सरकारचे कांद्याविषयीचे धोरण मुख्यत्वे ग्राहकांच्या हिताचा विचार करून रचलेले आहे. कांद्याचे दर वाढल्यास सरकार तत्परतेने बाजारात हस्तक्षेप करते आणि दर नियंत्रित करण्याचे उपाय राबवते. मात्र, जेव्हा शेतकऱ्यांना कमी भावात कांदा विकावा लागतो, तेव्हा केंद्र सरकारकडून त्यांच्या हितासाठी कोणत्याही प्रकारची थेट मदत किंवा उपाययोजना केली जात नाही, अशी शेतकऱ्यांची तक्रार आहे. त्यामुळे शेतकरी अनेकदा आर्थिक तंगीला सामोरे जातात.
या वर्षी नाफेड आणि एनसीसीएफमार्फत 3 लाख टन कांदा बफर स्टॉकसाठी खरेदी करण्याचे सरकारचे उद्दिष्ट आहे, ज्यामुळे कांदा बाजारात होणाऱ्या अचानक घसरणीपासून शेतकऱ्यांचे नुकसान थोडे तरी वाचू शकेल. मात्र, आतापर्यंत या खरेदीसाठी शेतकऱ्यांकडून अजून एकही किलो कांदा खरेदी करण्यात आलेला नाही, जी चिंतेची बाब आहे. Nafed Kanda Kharedi
कांदा उत्पादक शेतकरी संघटनेचे मत
महाराष्ट्र राज्य कांदा उत्पादक शेतकरी संघटनेचे अध्यक्ष भारत दिघोळे यांनीही या संदर्भात महत्त्वाचे मत मांडले आहे. त्यांनी म्हटले आहे की, केंद्र सरकारने बफर स्टॉकसाठी कांदा बाजार समित्यांमध्ये ₹3,000 प्रति क्विंटल दराने थेट शेतकऱ्यांकडून कांदा खरेदी करण्याचा निर्णय घेतला पाहिजे. यामुळे शेतकऱ्यांना बाजारात योग्य दर मिळेल आणि ते त्यांच्या उत्पादनावर न्याय्य मूल्य मिळवू शकतील.
एकंदरीत, नाफेडच्या (Nafed Kanda Kharedi) कांदा खरेदी प्रक्रियेमुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनासाठी थोडा आधार मिळू शकतो, ज्यामुळे त्यांना आर्थिक स्थैर्य मिळण्यास मदत होईल. पण त्यासाठी केंद्र सरकारची योग्य आणि वेळेत गतीशील भूमिका आवश्यक आहे. या आठवड्यात नाफेडची कांदा खरेदी सुरू होणार असल्याने शेतकऱ्यांच्या चेहऱ्यावर थोडा आनंद दिसेल आणि त्यांचा तोटा कमी होण्यास मदत होईल अशी आशा आहे. त्यामुळे शेतकरी या खरेदी प्रक्रियेची आतुरतेने वाट पाहत आहेत आणि लवकरच याबाबत अधिक स्पष्टता अपेक्षित आहे.Nafed Kanda Kharedi