Crop Insurance शेतकरी बंधू आणि भगिनींनो, आपल्यासाठी एक अत्यंत महत्त्वाची आणि आनंदाची बातमी आहे. निसर्गाच्या लहरीपणावर अवलंबून असलेल्या शेतीमध्ये, पिकांचे संरक्षण करणे हे सर्वात मोठे आव्हान असते. हेच आव्हान लक्षात घेऊन केंद्र सरकारने शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा दिला आहे. खरीप हंगाम 2025 (Kharif Season 2025) साठी पुनर्रचित हवामान आधारित पीक विमा योजनेअंतर्गत (Restructured Weather Based Crop Insurance Scheme – RWBCIS) फळपिकांच्या विम्यासाठी नोंदणीची अंतिम तारीख वाढवण्यात आली आहे.
ज्या शेतकऱ्यांनी अद्याप आपल्या फळबागांचा विमा उतरवला नाही, त्यांच्यासाठी ही एक सुवर्णसंधी आहे.
काय आहे नवीन घोषणा?
केंद्र सरकारने राज्यातील शेतकऱ्यांचे हित लक्षात घेऊन पेरू, संत्री, लिंबू आणि द्राक्ष यांसारख्या महत्त्वाच्या फळपिकांसाठी विमा नोंदणीची अंतिम मुदत 30 जून 2025 पर्यंत वाढवली आहे. विशेषतः मृग बहारातील संत्रा (Orange) आणि मोसंबी (Sweet Lime) या पिकांसाठी ही मुदतवाढ अत्यंत फायदेशीर ठरणार आहे, कारण त्यांची पूर्वीची मुदत 14 जून रोजी संपली होती.
ही मुदतवाढ कर्जदार (Loanee Farmers) आणि बिगर कर्जदार (Non-loanee Farmers) अशा दोन्ही प्रकारच्या शेतकऱ्यांसाठी लागू असेल. त्यामुळे आता कोणत्याही शेतकऱ्याला विम्यापासून वंचित राहावे लागणार नाही.
कोणत्या फळपिकांसाठी मुदतवाढ मिळाली आहे? (Which Crops are Covered?)
- संत्रा (मृग बहार): शेवटची तारीख – 30 जून 2025
- मोसंबी (मृग बहार): शेवटची तारीख – 30 जून 2025
याशिवाय पेरू आणि लिंबू या पिकांसाठीही ही मुदतवाढ लागू आहे.
विम्याचा हप्ता (प्रीमियम) किती भरावा लागेल? (Premium Details)
- संत्रा (Orange): रु. 5000 प्रति हेक्टरी
- मोसंबी (Sweet Lime): रु. 5000 प्रति हेक्टरी
या प्रीमियमच्या बदल्यात, हवामानातील प्रतिकूल बदलांमुळे (उदा. जास्त पाऊस, गारपीट, जास्त तापमान) होणाऱ्या नुकसानीसाठी विमा संरक्षण मिळते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे आर्थिक स्थैर्य अबाधित राहते.
विमा नोंदणीसाठी आवश्यक कागदपत्रे (Required Documents for Registration)
आपल्या फळपिकाचा विमा उतरवण्यासाठी खालील कागदपत्रे सोबत ठेवा:
- सातबारा उतारा (7/12 Extract)
- बँक खाते पासबुक (Bank Passbook)
- आधार कार्ड (Aadhaar Card)
- स्वयं-घोषणापत्र (Self-Declaration Form)
- बागेचा जिओ-टॅग केलेला फोटो (Geo-tagged Photo of Orchard)
२०२५ पासून नवीन नियम (New Rules from 2025)
या वर्षीपासून विमा योजनेत दोन महत्त्वाचे बदल करण्यात आले आहेत, ज्यांची नोंद घेणे अत्यावश्यक आहे:
- ॲग्री स्टॅक नोंदणी क्रमांक (Agri Stack Registration Number): सन २०२५ पासून पीक विमा किंवा फळपीक विमा योजनेत सहभागी होण्यासाठी शेतकऱ्यांकडे ‘ॲग्री स्टॅक’ नोंदणी क्रमांक असणे बंधनकारक आहे. या क्रमांकाशिवाय तुम्हाला योजनेत सहभागी होता येणार नाही. त्यामुळे लवकरात लवकर आपली नोंदणी करून घ्या.
- ई-पीक पाहणी (e-Pik Pahani): विमा योजनेचा लाभ घेण्यासाठी ‘ई-पीक पाहणी’ ॲपमध्ये तुमच्या पिकाची नोंद करणे अनिवार्य आहे.
नोंदणी कुठे आणि कशी करावी? (Where to Register?)
शेतकरी आपल्या फळपिकाची विमा नोंदणी खालील ठिकाणी करू शकतात:
- आपल्या जवळची बँक शाखा
- आपले सरकार सेवा केंद्र (CSC Center / सेतू केंद्र)
नैसर्गिक आपत्ती कधीही सांगून येत नाही. आपल्या कष्टाने फुलवलेल्या फळबागांना सुरक्षित ठेवण्यासाठी पीक विमा हे एक महत्त्वाचे सुरक्षा कवच आहे. सरकारने दिलेल्या मुदतवाढीचा पुरेपूर फायदा घ्या. शेवटच्या दिवसाची वाट न पाहता, आजच आपल्या जवळच्या बँक शाखेत किंवा CSC केंद्रावर जाऊन आवश्यक कागदपत्रांसह आपल्या फळपिकाचा विमा उतरवा.